2. Akoestisch of electrisch?

In het begin was er de Contrabass

Thomann Rockabilly Flames BKE 3/4

De akoestische bas kennen we allemaal in zijn oorspronkelijke vorm als strijk- en tokkelende contrabas uit het orkest. De contrabas (ook wel contrabas, contrabas of contrabas genoemd) heeft zich echter net zo goed gevestigd in de jazzwereld. Veel virtuoze contrabassisten hebben "voor altijd en eeuwig" een plaats in de muziekgeschiedenis veroverd, waaronder Scott LaFaro, Dave Holland, Eddie Gomez, Paul Chambers, John Patitucci en vele anderen.

De contrabas werd ook vaak gebruikt in de vroege rockmuziek, in rock'n'roll en rockabilly, en wordt in deze stijlen nog steeds gebruikt als een authentiek stilistisch instrument.

De contrabas is afkomstig van de 16e-eeuwse violone, het laagste lid van de gamba (viola da gamba). Deze vroege snaarinstrumenten ontwikkelden zich parallel met de vioolfamilie, en de violone wordt algemeen gezien als een ‘bruginstrument’ voor de contrabas.

De moderne contrabas die in orkesten wordt gespeeld, is vaak 1,80 m hoog. Meestal is het een viersnarige variant, maar er zijn ook vijfsnarige versies te vinden. Het bereik van de viersnarige snaar kan bij sommige instrumenten met een speciaal apparaat naar beneden worden vergroot: met een drukhendel ("C-machine") kan de laagste snaar nog dieper klinken door de hendel om te klappen. Als de bas met strijkstok gespeeld moet worden, heeft de bassist uiteraard een bijbehorende basstrijkstok nodig.

De akoestische bas

D'Angelico Mott Acoustic Bass

Van een afstand lijken ze op akoestische gitaren, maar dat zijn ze niet! Qua geluid worden akoestische basgitaren gekenmerkt door een volumineuze toon met een sterke akoestische kleur, omdat de snaartrilling uitsluitend door het grote holle lichaam van deze instrumenten wordt versterkt en via het klankgat naar de oren van de luisteraar wordt getransporteerd.

De akoestische bas wordt gebruikt in gebieden waar hij goed naast andere akoestische instrumenten kan klinken. Maar de visuele indruk van een dergelijk instrument bepaalt vaak het gebruik ervan in de juiste instrumentatie.

Sinds het succes van de bekende tv-serie "MTV Unplugged" (unplugged = zonder kabel) zijn akoestische basgitaren weer vaker te zien, omdat de focus van deze serie lag op opzwepende live optredens met overwegend onversterkte instrumenten - dus zonder hoge volumes , elektronische geluidseffecten, enz.

Als akoestische bassen naast elektrisch versterkte instrumenten worden gebruikt, zullen ze vroeg of laat ook moeten worden versterkt, hetzij via een kleine bascombo, een bassysteem bestaande uit een versterkertop en een luidspreker, of rechtstreeks via het PA-systeem. Het bassignaal wordt doorgaans uit het instrument opgepikt door speciale pickupsystemen, die er idealiter voor zorgen dat de bijzondere akoestische toon van het basgeluid versterkt behouden blijft.

Maar zelfs wie zijn akoestische bas alleen naast een onversterkte akoestische gitaar wil gebruiken, zal merken dat zijn instrument qua volume snel zijn grenzen bereikt. In de meeste gevallen zou de aanschaf van een versterker slechts een kwestie van tijd moeten zijn.

De electrische basgitaar – de E-Bass

Marcus Miller V7 Swamp Ash-4

Vanaf de tweede helft van de vorige eeuw werd de elektrische bas breed geaccepteerd in de gehele pop- en rocksector. Maar jazzbassisten gebruiken de elektrische bas tegenwoordig ook graag als het gaat om elektrisch versterkte jazz of jazzrock of fusion.

Dus wat definieert de elektrische bas? Allereerst geldt alles wat je al hebt gehoord over de houtsoorten, constructie en elektra van de elektrische gitaar in essentie ook voor de bas. Er zijn kleine verschillen op het gebied van de pickups, de stemmechanismen, de bruggen, de gebruikte elektronica enz., die zijn aangepast aan de iets andere afmetingen of speciale geluidsbehoeften.

Het belangrijkste materiaal bij de productie van elektrische bassen is nog steeds hout. In de jaren tachtig werd er veel geëxperimenteerd met koolstof en grafiet als houtvervangers voor de body, hals of toets, maar deze materialen sloegen niet aan. Sommige fabrikanten (bijvoorbeeld Marleaux, Franz Bassguitars, etc.) gebruiken nu grafiet om de nek te versterken.

Net als bij gitaren zijn er ook bassen met massieve of holle bodies. Volledig akoestische instrumenten hebben een grotere lichaamsdiepte, terwijl semi-akoestische bassen een lichaamsdikte van ongeveer vijf centimeter hebben. Daarnaast heeft dit genre vaak een stevig zogenaamd sustainblok onder de brug, dat bedoeld is om te voorkomen dat het bovenblad op hoge volumes gaat swingen. Dit vermindert de gevoeligheid voor feedback aanzienlijk.

De hals van elektrische bassen, zoals gitaren, wordt aan de body vastgeschroefd of gelijmd. Maar er zijn ook doorlopende halzen die zich over de gehele lengte van het instrument uitstrekken. Bij deze constructie wordt het lichaam gevormd door twee zijdelen (vleugels) aan weerszijden van de nek te lijmen. Verderop in dit artikel vindt u hierover meer informatie.

De verscheidenheid aan vormen van elektrische bassen heeft zich parallel met gitaren ontwikkeld. Ook hier zijn er de beproefde standaardmodellen en vormen die hun oorsprong vinden bij ‘klassieke’ fabrikanten als Fender en Gibson en doorgaans in identieke of min of meer gewijzigde vorm door andere fabrikanten worden overgenomen. Een goed voorbeeld is de Fender Jazz Bass, die herhaaldelijk tot in het kleinste detail wordt gekopieerd, maar soms wordt aangepast afhankelijk van de smaak van de betreffende fabrikant.

Naast de gevestigde basistypen die in alle prijsklassen verkrijgbaar zijn, is er een high-end markt ontstaan ​​met bedrijven die gespecialiseerd zijn in de productie van bijzonder luxe elektrische bassen. Deze kwaliteit heeft natuurlijk altijd zijn prijs! Ook hierover vindt u verderop in dit artikel meer informatie.