Flatwound bassnaren – een onderschatte klassieker

De geweldige film “Standing in the Shadows of Motown (2002)” heeft veel muzikanten geïnspireerd. Veel kijkers kwamen waarschijnlijk tot de conclusie dat flatwound snaren een speciaal geluid produceren dat geschikt is voor soul, old blues of soulmuziek uit de jaren 60… maar wie er gelooft dat dit exclusief het geluid is dat je kunt krijgen, onderschat de flatwound-snaar enorm! Hun ontwikkelingen en toepassingen zijn enorm geëvolueerd, flatwounds zijn tegenwoordig in vele smaken beschikbaar en kunnen in vrijwel elk muziekgenre worden gebruikt. Sommigen zijn zelfs geschikt voor slap-bas!

Een beetje geschiedenis

Maar laten we eerst een kleine reis door de geschiedenis maken. Flatwound snaren zijn omwikkeld met een platte draad, vandaar de naam. Oude bassisten kennen ze misschien nog steeds als “geslepen snaren” een verouderde naam die niet echt klopt.

Flatwounds zijn de snaren waarmee de eerste elektrische bas serie, Fender’s Precision Bass, werd bespannen. Dit was de enige manier, omdat roundwounds een decennium later werden uitgevonden en door Rotosound op de markt werden gebracht met de hulp van bassisten zoals John Entwistle. De bassolo van “My Generation” is een historisch keerpunt voor de wereld van de elektrische bas. Eindelijk kon een bassist op de voorgrond treden.

En hier komt het punt: de bas solo van Entwistle zou met flatwounds niet veel anders hebben geklonken. Het geluid is licht vervormd, wat voldoende boventonen genereert. Misschien gebruikte John roundwounds omdat ze makkelijker te bespelen zijn, maar dit betekent dat hij meer kracht moest inzetten om boven de rest van de band te worden gehoord. Aan de andere kant heeft James Jamerson, bassist bij Motown Records, met een P-Bass die rechtstreeks op het bord (DI) via een buiscompressor is aangesloten en natuurlijk een set ultraharde flatwounds van LaBella een soortgelijk resultaat bereikt. Klinkt krachtig maar kijk eens hoe rustig en zachtjes hij speelt:

Flatwounds vs. Half-roundwounds vs. Roundwounds

Oké, we kunnen het toegeven: flatwounds klinken zachter en warmer dan roundwounds, althans meestal. Sommigen noemen het geluid misschien “saai”, maar dat is niet het geval. Flatwounds hebben een gezonde hoeveelheid hoge frequenties, maar dit is niet de belangrijkste focus. Op de voorgrond is er nogal een basachtige boost waarvoor een roundwound snaar alleen maar zou kunnen smeken. Half-roundwound snaren zijn, zoals je je waarschijnlijk kunt voorstellen, de intermediair tussen de twee, die kenmerken van beide extremen ontleent.

roundwound, half-roundwound and flatwound strings

Toch zorgen de moderne flatwounds, zoals de D’Addario Chromes of de Ernie Ball Cobalt, in ieder geval voor een gezonde hoogfrequentie crunch als je ze goed speelt. Dit betekent dat slapping helemaal geen probleem is. Het klinkt misschien een beetje anders dan normaal, maar de functie is vervuld. Maar je moet er wel heel hard voor werken, want flatwounds zijn, nou ja, een beetje stugger in de omgang. Om deze reden wordt slapping alleen aanbevolen als een snelle techniek voor de zeer ervaren speler. Zoals Alex Lofoco:

Maar het meest interessante zijn de middentonen, die een geweldige aanwezigheid biedt. Flatwounds lijken op het geluidsspectrum als zodanig te werken: ze leveren een dikke, warme basis waarop de andere instrumenten zich zelfverzekerd voelen, de hoge tonen laten voldoende ruimte voor zinderende gitaren en glinsterende bekkens, en in het midden lijken ze het bereik te kunnen vinden waarin ze kunnen schuiven, zodat ze altijd goed te horen zijn, zelfs in een dichte opstelling, zonder dat ze opdringerig zijn.

Hoe zit het met die zwarte bassnaren?

Bedoel je getapete nylon (of zwarte nylon) snaren? Die werden in 1962 door James How uitgevonden vanwege de behoefte van contrabassisten die elektrische bas wilden spelen en dat dubbele basgeluid niet helemaal konden krijgen. Ze geven een zeer mooie diepe en warme toon. Bekijk de video hieronder, Mo Foster laat zien hoe de Rotosound Tru Bass 88 zwarte nylon snaren klinken:

Hebben flatwounds geen nadelen?

Jawel, er zijn een paar nadelen. Allereerst klinkt het vaak ongeïnspireerd en een beetje flauw als je alleen maar flatwound uitgerust bassen, zonder band, speelt. Het zijn absoluut teamspelers die hun sterke punten in een bandcontext tonen, vooral op podia.

Aan de andere kant zijn de meeste flatwounds vaak vrij “stijve draden” en hebben ze vaak kracht en uithoudingsvermogen voor nodig. Wie een Steve Harris signature set heeft gehad of de eerder genoemde James-Jamerson-La-Bellas onder hun vingers heeft gehad, weet wat we bedoelen – dit zijn echte “flinke kerels”. Maar dit is absoluut niet voor iedereen waar. Carol Kaye, studiolegende uit de VS, speelt ook flatwounds, maar dan de zeer gemakkelijk te spelen Thomastiks. Maar klinkt haar geluid minder krachtig? Zeker niet!

En ten slotte zijn flatwounds merkbaar duurder dan roundwounds. Maar ze gaan ook langer mee. Bijvoorbeeld Klaus Voormann (Beatles maatje en bassist voor Carly Simon, Manfred Mann, John Lennon en meer) had een begin jaren ’60 Precision Bass. De snaren waarmee het destijds was uitgerust, en waarmee Klaus de intro-lik van “You’re So Vain” heeft opgenomen, staan er zogenaamd nog steeds op! Vraag ook aan een contrabassist wat de kosten voor hun snaren zijn. Voor de prijs van een set Fender Flats kun je niet eens een redelijke G-snaar krijgen.

Je weet het pas als je het probeert

We raden je aan om dit snaartype eens te proberen. Probeer bijvoorbeeld een goedkope set Fender Flats, zet ze op, neem een paar weken de tijd om elkaar te leren kennen. En raak verslaafd, net als talloze andere bassisten.

Check de video hieronder waar Julia de geluiden van verschillende type snaren op dezelfde bas vergelijkt:

Toon alle blogs door Larry