Sommige videogames worden herinnerd om hun verhaal, hun graphics of hoe revolutionair de gameplay was. Maar vaak is het de muziek die écht blijft hangen.
Dit artikel is een reis door de videogame-soundtracks die een tijdperk hebben gedefinieerd. Niet allemaal zijn ze orkestraal of complex. Sommige zijn gemaakt met slechts een paar bits, andere ademen de geest van een rave. Maar ze hebben één ding gemeen: ze zullen generaties lang worden herinnerd.
Super Mario Bros. (1985) – Koji Kondo
Voor Super Mario Bros. was gamemuziek niet veel meer dan functioneel, repetitief achtergrondgeluid, in het beste geval onopvallend. Maar Koji Kondo veranderde dat voorgoed. Met slechts een paar geluidskanalen en forse technische beperkingen creëerde hij melodieën die nu deel uitmaken van de popcultuurgeschiedenis.
Super Mario Bros. verhief gamemuziek tot een kunstvorm op zich, een vorm die zich tot op de dag van vandaag blijft ontwikkelen. En Kondo hield daar niet op; hij betoverde het publiek opnieuw met de Zelda-reeks. Een levende legende.
Donkey Kong Country (1994) – David Wise
Uitgebracht voor de Super Nintendo in 1994, was Donkey Kong Country een ambitieuze platformer van Rare. Terwijl de meeste mensen iets vrolijks en melodieus verwachtten, bracht David Wise iets totaal anders: ambient texturen, meeslepende melodieën, melancholische sferen en tropische ritmes vol marimba’s en geluidseffecten. Bijzondere vermelding voor “Aquatic Ambience,” dat een onderwater-spiritualiteit zo perfect wist te vangen dat het het spel zelf overstijgt. Wise liet de Super Nintendo klinken als nooit tevoren, en zijn werk introduceerde veel kinderen in de wereld van ambientmuziek.
Wipeout (1995) – CoLD SToRAGE
De komst van het cd-formaat met consoles zoals de PlayStation veranderde alles. Wipeout was een van de eerste spellen die begreep dat muziek niet alleen een aanvulling moest zijn, maar een essentieel onderdeel van de ervaring zelf. Het was een van de eerste titels die muziek op gelijke hoogte plaatste met gameplay, met één duidelijk doel: het veroveren van de jongeren die de clubs en raves bevolkten.
Daarvoor hadden ze de artiesten nodig die die dansvloeren in vuur en vlam zetten. In een tijd waarin videogames nog als kinderspeelgoed werden gezien, weigerden veel muzikanten mee te doen. Maar het lukte ze om Orbital, The Chemical Brothers en Leftfield aan boord te krijgen, elk met een eigen track. De rest van de soundtrack werd gecomponeerd door CoLD SToRAGE (Tim Wright), een interne muzikant wiens werk niet alleen overeind bleef, maar zelfs het geluid van een generatie definieerde.
Met Wipeout deden techno, drum & bass en underground elektronische muziek hun intrede in de gamewereld. En daarna klonk niets ooit nog hetzelfde.
Final Fantasy VII (1997) – Nobuo Uematsu
Toen Final Fantasy VII in 1997 in de winkels lag, herdefinieerde het niet alleen wat een videogame kon zijn, maar ook hoe we gamemuziek beleven. Nobuo Uematsu, al geprezen om zijn werk aan eerdere delen, componeerde een soundtrack die zo rijk, emotioneel en ambitieus was dat velen hem vergeleken met een filmcomponist.
Persoonlijk zie ik hem als de Ennio Morricone van videogames: een componist die de ziel van een verhaal weet te vangen in slechts een paar noten. Elke track in Final Fantasy VII was een verlengstuk van het universum van de game. Van het plechtige “Anxious Heart” tot het epische “One-Winged Angel” en natuurlijk het onvergetelijke “Aerith’s Theme”. Een eenvoudige, kristalheldere melodie die talloze spelers tot tranen toe bewoog. Voor het eerst beseften velen dat een videogame je echt pijn kon laten voelen.
Silent Hill 2 (2001) – Akira Yamaoka
Silent Hill 2 is een van de weinige games waarbij de muziek je daadwerkelijk pijn kan doen. Akira Yamaoka, componist en sound designer, nam de industrial-noise formule van het eerste deel en dreef die nog verder: vervormde gitaren, gebroken melodieën en onheilspellende sferen.
Dit is geen doorsnee soundtrack. Het is een spookachtige aanwezigheid, een extra laag van het trauma dat door het verhaal loopt. En als je het buiten de game beluistert, met goede koptelefoon en een rustige geest, merk je dat elk geluid vol subtiele details zit, lege ruimtes en fluisterende texturen. Yamaoka gebruikte geluid niet om horror te versieren, maar om het te belichamen. Alsof alle muziek rechtstreeks afkomstig was uit een wond die nog niet is geheeld.
The Sims (2001) – Jerry Martin & Marc Russo
Het eerste Sims-spel was in essentie een satire. Destijds zag ik die ironie niet en beschouwde ik het als een “levenssimulator.” Maar als je wilde slagen, moest je Sim keihard werken. Geen weekenden, geen echte vakanties. Al dat zwoegen alleen maar om een mooiere bank te kopen, een efficiënter bad of een chiquere keuken. Het was een maatschappijkritiek vermomd als alledaags leven, een steek naar de “Amerikaanse levensstijl”, waarin geluk altijd net één aankoop verder ligt.
En de muziek was de perfecte metgezel. Bossa nova, smooth jazz, easy listening. Ze speelden terwijl je je huis inrichtte, en gaven het sonische comfort dat de eindeloze jacht op méér wist te rechtvaardigen.
Grand Theft Auto: Vice City (2002) – Various Artists
Het is opvallend hoe weinig er vandaag de dag nog over deze soundtrack wordt gesproken, gezien de impact die hij destijds had. In 2002 werd de jaren ’80 nog gezien als oppervlakkig, kitscherig en verouderd. Maar GTA Vice City was een van de eerste mainstream werken die die esthetiek omarmde.
De muziek speelde via de autoradio’s in het spel, waarbij spelers van zender konden wisselen op basis van hun stemming. Op Wave 103 herontdekten we de verfijnde synthpop van New Order en Tears for Fears. Flash FM bracht hits van Laura Branigan, Hall & Oates en Michael Jackson. En Emotion 98.3 stond vol nostalgische ballads van Foreigner, REO Speedwagon en Cutting Crew. De selectie was niet zomaar achtergrondmuziek, het was onderdeel van het verhaal, de sfeer, het eerbetoon aan de jaren ’80.
Undertale (2015) – Toby Fox
Undertale is een van die zeldzame wonderen die af en toe in de industrie plaatsvinden. Bijna volledig gemaakt door één persoon, Toby Fox, blies de game niet alleen de brutale geest van SNES-JRPG’s als EarthBound nieuw leven in, maar gaf er ook een diep persoonlijke, eerlijke en melancholische draai aan. Toch is er één aspect waarin Undertale écht uitblinkt: de muziek.
Toby Fox componeerde de volledige soundtrack zelf, met een stijl die de kenmerkende klanken van 8- en 16-bit consoles nabootste. Ondanks de technische eenvoud bereikt elke track een emotionele lading die weinig andere games evenaren. Fallen Down, Once Upon a Time, Ruins, Snowy, Megalovania zijn inmiddels al deel van de gamegeschiedenis. De beste videogamesoundtrack ooit gemaakt? Misschien wel.
NieR: Automata (2017) – Keiichi Okabe
De soundtrack van NieR:Automata begeleidt het spel niet alleen, maar spreekt, voelt en ademt. Keiichi Okabe bouwt een sonisch universum dat de kern van thema’s als pijn, herhaling, identiteit en herinnering weerspiegelt. Elke melodie lijkt geschreven vanuit het kwetsbare perspectief van een machine die verlangt naar iets groters, en in die spanning ontstaat iets diep menselijks.
Tracks als “City Ruins,” “Weight of the World,” en “Amusement Park” doen meer dan de sfeer bepalen; ze evolueren met het verhaal, en veranderen vocaal, instrumentaal en emotioneel mee met elk moment. Verzonnen talen, etherische koren en melancholische arrangementen maken van elk stuk een fragment van een ziel die eigenlijk niet zou moeten bestaan, maar toch echt aanvoelt. Weinig games maken muziek zo essentieel voor het begrijpen van hun verhaal. Okabe presteert het bijna onmogelijke: een score die het verdriet, de schoonheid en het geloof van een verdwenen beschaving overbrengt.
The Last of Us (2013) – Gustavo Santaolalla
The Last of Us is niet bepaald mijn favoriete game. Het won elk denkbare prijs, werd geprezen als een meesterwerk, en jarenlang noemden mensen het “de beste game ooit gemaakt.” Maar gaandeweg begon dat beeld te kantelen. Eén ding is echter onmiskenbaar: het definieerde een generatie. En een groot deel van die emotionele impact kwam van de soundtrack.
Gustavo Santaolalla, de Argentijnse componist met twee Oscars op zijn naam, koos voor een radicaal andere aanpak dan de bombastische orkestscores die typisch zijn voor AAA-games. Hier is de hoofdrol weggelegd voor stilte. Een breekbare, gespannen, gebroken gitaar draagt de emotionele hartslag van het verhaal. Santaolalla begreep: in een gebroken wereld moet ook de muziek gebroken zijn.
Hoe videogames de muziek van vandaag beïnvloeden
Videogames zijn tegenwoordig een creatieve bron waar pop-, hiphop- en elektronische artiesten gretig uit putten. Ze gebruiken melodieën, geluidseffecten en zelfs verhalende sferen in hun hits. Je hoort J. Cole een Kingdom Hearts-thema samplen, Drake een Sonic-motief gebruiken en producers iconische pings uit Mario, Zelda en Smash Bros. droppen—boordevol nostalgie en gegarandeerde impact bij het publiek.
Games veranderen ook hoe muziek wordt gemaakt, verspreid en ontdekt. Adaptieve compositietechnieken zoals verticale remixing dwingen componisten om in modulaire lagen te denken die zich in real-time herschikken—een werkwijze die nu ook doorsijpelt naar niet-interactieve producties. League of Legends opereert als een label met virtuele bands, tientallen miljoenen maandelijkse luisteraars en miljarden views, terwijl duizenden “gaming”-afspeellijsten ervoor zorgen dat OST’s blijven circuleren lang nadat de console is uitgezet.
De meest epische videogame-soundtracks aller tijden – Jouw mening
Wat al deze soundtracks gemeen hebben, is hun vermogen om hun medium te overstijgen. Ze lieten ons voelen, denken, zelfs huilen. En als de game voorbij is en de console uitgaat, blijft die muziek in ons hoofd spelen—als een melodie die inmiddels deel is geworden van ons eigen verhaal.
Dit artikel is een bewerking van een stuk dat oorspronkelijk werd geschreven door Cristian de Sucre, die wordt vermeld als de auteur van het originele Spaanse t.blog-artikel.
Reacties 0
Nog geen reacties.