Optimaal gebruik van je studiomonitoren

Studiomonitors vormen de crux van elke opnamestudio, of je nu thuis de logeerkamer gebruikt of in een professionele omgeving bent. Ze leveren de meest betrouwbare informatie over de klankeigenschappen en de balans van je mix, maar die informatie is niet veel waard als je luidsprekers niet optimaal zijn gepositioneerd. De juiste positie van je monitors is de sleutel tot consistente resultaten van je mixes, dus waar moeten je studiomonitors worden geplaatst? En waarom is dat belangrijk? Lees verder om erachter te komen.

Standaards en steunen

Voordat we ingaan op de plaatsing van je monitoren zelf, moeten we het eerst hebben over luidsprekerstandaards. e kunt de duurste set studiomonitoren hebben die er is, maar je zult geen betrouwbare mixresultaten krijgen als ze niet stevig verankerd zijn. Als je luidsprekerstandaard of -steun niet stevig genoeg is, trilt het mee met je luidsprekers, waardoor de lage tonen van je mix vertroebeld worden.

Speciale luidsprekerstandaards leveren veel betrouwbaardere prestaties dan houten planken of het harde oppervlak van je bureau zelf, wat vooral cruciaal is bij het mixen van baszware stijlen zoals Trap, D&B en Dubstep. Een stevige standaard zal je luidspreker loskoppelen van andere oppervlakken die mee kunnen trillen, waardoor problemen met de lage tonen worden voorkomen.

Luisterpositie

De luisterpositie is het punt waar je je studio-monitoringomgeving omheen bouwt. Het is de essentie van elke studio-opstelling, dus je luidsprekers moeten goed op je luisterpositie zijn gericht om het meeste uit je mixen te halen. De frequentierespons van een luidspreker wordt recht voor de luidspreker gemeten (op de as), dus als je luisterpositie een beetje scheef staat (buiten de as) krijg je geen duidelijk beeld van je mix.

Als je luidsprekers te ver uit elkaar staan, verlies je de mogelijkheid om die belangrijke mixgeluiden te beoordelen die meestal in het midden van het stereobeeld staan, zoals je kick, snare en leadzang. Staan ze te dicht bij elkaar, dan krijg je geen goed gevoel van de breedte van hard gepande geluiden zoals elektrische gitaren. Onthoud dus dat bij het kalibreren van je luisterpositie en luidsprekers symmetrie de sleutel is tot een goed uitgebalanceerde mix.

Om de optimale luisterpositie te krijgen, moet je jezelf en je twee luidsprekers zien als onderdeel van een gelijkzijdige driehoek, met gelijke afstanden tussen alle drie. Om dit te doen, heb je een meetlint nodig om een identieke afstand tussen alle drie de punten van de driehoek te garanderen, en iets om de hoek van de luidsprekers te meten. Je luidsprekers moeten een hoek van 60° naar je luisterpositie vormen om deze gelijkzijdige driehoek te vormen, en als je wiskundelessen een verre herinnering zijn, dan heeft KRK gelukkig een gratis smartphone-app (voor iOS of Android) die deze hoeken voor je zal meten.

Onthoud ook dat luidsprekers moeten “ademen” om de frequenties zonder compromissen weer te geven – dus plaats ze niet te krap tegen de linker- of rechtermuur van je kamer.. Hier is een vereenvoudigde visuele gids:

Plaats ze niet te dicht bij de muur!

Foto met dank aan Genelec

Als je je luidsprekers dichter bij de oppervlakken van je kamer plaatst, zal het zogenaamde grenseffect zich manifesteren. Dit is een opeenhoping van laagfrequente geluiden die de bas in je mix doen opleven. Plaats je luidspreker dicht bij een hoek van de kamer en dit effect zal nog prominenter worden naarmate de reflecties van twee vlakken optreden, wat resulteert in een basversterking van 4 tot 6 dB! Nu houden we allemaal van supergehypte basgeluiden, maar het is zeker geen goed idee om mixen te maken die nauwkeurig over een grote verscheidenheid aan luistersystemen worden vertaald.

De beste oplossing voor dit probleem is om je luidsprekers zo ver mogelijk van harde oppervlakken te plaatsen, maar als je in een kleine studio werkt, is dit natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Veel studiomonitors hebben ‘low-cut’ schakelaars die een deel van de low-end uitschakelen, wat je kan helpen een neutraler geluid te krijgen. In combinatie met een effectieve akoestische behandeling zou dit de meeste problemen met low-end opbouw in de ruimte moeten verhelpen..

De juiste afstand tot je oren

Er zijn verschillende soorten monitoren: aangezien we het hebben over de nabijveldmonitors, is het vrij duidelijk dat ze dicht bij je moeten zijn. Grotere monitoren moeten verder van de luisteraar (jij) worden geplaatst. Dit betekent niet meters verwijderd en geen centimeters van je oren – een tot twee meter zou prima moeten zijn – de fabrikant beveelt meestal de ideale afstand voor hun product aan. Over het algemeen geldt: hoe dichter ze bij elkaar staan, hoe minder invloed van de akoestiek van de kamer je zult horen.

Horizontaal of verticaal?

Als je ooit de sociale media-feeds van professionele opnamestudio’s hebt gescrold, heb je misschien wel opstellingen gezien die verlicht zijn zoals het dek van de USS Enterprise, met horizontaal geplaatste nearfieldmonitore. De waarheid is dat deze monitoren meer dan waarschijnlijk op die manier zijn geplaatst om ze uit de weg te houden van de hoofdmonitoren die aan de muur zijn bevestigd, om de zichtlijnen naar de controlekamer te verbeteren, of omdat het driewegsystemen zijn die specifiek zijn ontworpen om horizontaal te worden geplaatst.

Voor de thuisstudio raden we je aan om je luidsprekers niet op deze manier te plaatsen, tenzij dit absoluut noodzakelijk is. Door ze horizontaal te plaatsen wordt de beschikbare ‘sweet spot’ op het horizontale vlak drastisch verkleind, wat betekent dat je luisterpositie tot op de centimeter nauwkeurig moet zijn, aangezien elke lichte hoofdbeweging, horizontaal of verticaal, ertoe zal leiden dat je uit de luisterpositie valt. En als je besluit ze toch allemaal horizontaal te plaatsen, zorg er dan voor dat je de tweeters buiten plaatst!

De hoogte is ook belangrijk

Niet alleen het horizontale vlak is belangrijk, ook in het verticale vlak moet je de luidsprekers correct plaatsen om in de luisterrijke ‘sweet spot’ te komen. De meeste studiomonitors bestaan uit twee drivers, de woofer en de tweeter. De woofer is de grotere cirkel, meestal aan de onderkant van je luidspreker, die de meeste informatie in het midden- en laagbereik levert. De tweeter is de kleinere cirkel erboven, die verantwoordelijk is voor high-end geluiden. Omdat hoge frequenties het meest richtinggevend zijn, wil je dat de tweeters rechtstreeks naar je oren zijn gericht om de meest representatieve luisterervaring te garanderen. Als je de luidsprekers een beetje omhoog of omlaag moet kantelen om dit te bereiken, dan is dat maar zo, ze zoveel mogelijk gelijk te houden.. Je kunt deze kanteling bereiken door in hoogte verstelbare statieven of wigvormige foam pads te gebruiken .

Boxen op het bureau? Liever niet!

Keer op keer wordt er gezegd dat een speakers niet op een bureau horen! Waarom niet? Omdat je niet wilt dat je bureau gaat trillen en lage frequenties absorbeert. Én: door het harde oppervlak van het bureau krijg je geluidsveranderingen en die je wil je niet hebben.

Akoestische Behandeling

Na al die kleine maar cruciale toepassingen die reeds genoemd zijn, is er nog één ding dat we willen benadrukken: de kamer-akoestiek. Vreemde kamer resonanties (vaak in normale kamers) zou je kunnen wegwerken met acoustische elementen zoals basstraps, standaard absorbers en diffusoren.

Actieve monitoren zijn vaak uitgerust met toonaanpassingen om de invloed van de ruimteakoestiek te compenseren. Nogmaals, je moet experimenteren en in alle omstandigheden op je oor moet vertrouwen!

Conclusie

De basisprincipes van de juiste plaatsing van monitoren zijn kleine, gemakkelijk aan te brengen wijzigingen die je zullen helpen het beste uit je mixen te halen. Neem de tijd om dit goed te doen en je zult er de vruchten van plukken naarmate je je luidsprekers beter leert kennen en je mixvaardigheden verbetert. Als je dit doet in combinatie met een goede akoestische behandeling en aanvullende monitoring, is er geen enkele reden waarom je thuisstudio geen mixen van commercieel niveau zou kunnen leveren. 🔊👂

➡ Lees het artikel “Producttips voor draagbare opnames”

➡ Lees het artikel “5 goede condensatormicrofoons onder de €500 – video”

➡ 360° rondleiding door onze Studio afdeling

➡ Zie onze selectie Studiomonitors

➡ Browse door onze enorme selectie Studio- en Recording-apparatuur in onze webshop.

Toon alle blogs door Larry