Introductie van de Blues Mondharmonica

Introductie van de Blues Mondharmonica

Als er één karakteristiek geluid verbonden is met de blues, dan is het dat van de mondharmonica. Dit blaasinstrument, een afstammeling van de accordeon en klein van formaat, was en is nog steeds favoriet onder de hustlers, globetrotters en straatmuzikanten. De evolutie van de mondharmonica in de muziek was in feite mede te danken aan de kansarme bevolking die bij de invoering van de meest primitieve blues, innovatief in stijl en techniek waren. Qua formaat past het in je broekzak zodat je de blues altijd en overal mee kunt nemen.


Advies

Er zijn vele soorten mondharmonica’s, maar het meest voorkomend in deze soort muziek is de « diatonische mondharmonica », beter bekend als de « blues harp». Zoals de naam doet vermoeden komt dit soort mondharmonica overeen met de diatonische toonladder, zoals die van de piano met zijn unieke tonaliteit. De meest voorkomende en meest geschikt in de wereld van de mondharmonica qua blues tonaliteit is in C. Hoewel de mondharmonica in de eerste plaats bedoeld is voor de blues, vind je het ook vaak in rock muziek, folksong, country en bluegrass.

Drie soorten materialen worden het vaakst gebruikt om diatonische harmonica te produceren. Als eerste heb je hout dat volgens sommigen een warmer geluid biedt, maar als nadeel lekkages heeft in tegenstelling tot kunststof, die goedkoper is en gemakkelijker is te onderhouden. Metaal wordt nog steeds gebruikt op topmodellen en dit beidt veel voordelen, zoals meer vermogen en helderheid.

De belangrijkste fabrikanten van diatonische harmonica’s zijn CA Seydel Söhne, Hohner en Lee Oskar. Er zijn ook goedkopere alternatieven, zoals Harley Benton. En voor op het podium, heb je een microfoon voor live optredens met je mondharmonica, de zogenaamde bullet microfoon. De meeste carbon microfoons geven  meestal een roestige toon en vervormd geluid, herkenbaar in de blues.

Techniek

Het eerste wat je goed moet weten is hoe je de mondharmonica vast moet houden. Het moet volledig tussen je duim (aan de onderkant) en wijsvinger (bovenaan) moeten worden gegrepen. Aan de achterkant van de mondharmonica kan je met je hand de gaten bedekken of open houden en zo krijg je het tremolo effect of WA-WA.

Zoals gezegd, is de mondharmonica een blaasinstrument, dus zal je je longen goed moeten trainen. Om dit instrument te bespelen is het zeer belangrijk om via je middenrif je buikademhaling te oefenen. Om ademtekort te voorkomen moet je diep ademhalen.

Om een enkele noot te kunnen produceren, moet je oefenen de gaten te isoleren met behulp van je lippen of tong. Door met je tong de gaten te blokkeren kan je veel meer complexe bewegingen maken dan met je lippen. Hoewel het met de mond blokkeren wel weer gemakkelijker is voor “bends” en “over-bends” in plaats van met je tong.

In tegenstelling tot de chromatische mondharmonica, zijn de diatonische gekenmerkt door aanvullende technieken zoals “tone bending” om elke noot van de toonladder te kunnen spelen.

Dit unieke effect van “buigen” of “vervormen” is de manier om de toon frequentie te verlagen. Eigenlijk is het “fout”, omdat het instrument niet voor dit doel is ontworpen. Een fysieke verklaring is namelijk ingewikkeld, maar in het kort komt het erop neer dat zowel de geblazen als de getrokken lucht een trilling produceert die beide tongen resoneert. Een veel voorkomend probleem met het “buigen” is als je te hard blaast, dit brengt schade aan de tongen zodat ze uiteindelijk vervangen moeten worden.

 

Onderhoud

Hoewel het een economisch instrument is, heeft het minimale zorg nodig om het in goede conditie te houden. De mondharmonica is voortdurend in contact met speeksel en dit laat uiteindelijk residuen achter. Hoewel de meeste mondharmonica’s behandeld zijn tegen vochtophoping, is het vooral een probleem voor mondharmonica’s van slecht verzegeld hout.

Met een vochtige kleine borstel, kan je gerust het resterende speeksel verwijderen door tussen de gaten te borstelen, maar houd het naar beneden gericht, zodat het residu kan wegspoelen. Gebruik ook een klein doekje wanneer je klaar bent met spelen om overtollig speeksel verder te voorkomen. Voor grondiger onderhoud kan je altijd je mondharmonica uit elkaar halen, maar daar praten we een andere keer wel over.

Er zijn veel accessoires voor je harmonica zoals handsfree ondersteuning en riemen om al je harmonica’s bij de hand te hebben. Fabrikanten bieden ook vervangingsonderdelen en reiniging kits.

Jouw mondharmonica is persoonlijk en we raden je aan om deze niet uit te lenen. Om stof en vocht te voorkomen is het ook aan te bevelen om het binnen te bewaren of in geventileerde ruimtes. En tenzij je “Bleeding Gums Murphy” heet, zal een goede mondhygiëne altijd helpen bij het onderhouden van je mondharmonica.

4 Reacties

    Tremolo is eigenlijk eenzelfde noot verschillende keren snel na elkaar spelen (of zingen).

    Vervelend is dat gitaar- en versterkerbouwers in navolging van Fender dezelfde term gebruiken voor wat eigenlijk een vibrato is: een noot die snel even omhoog en weer omlaag gaat.

    Geen van beiden is een wah-wah effect, dat eigenlijk een frequentiemodulatie is: de noot blijft dezelfde, maar de boventonen worden afgedempt en terug toegevoegd.

    Op een mondharmonica kan je alledrie met veel effect toepassen:
    – tremelo: door te stotteren met je ademhaling
    – vibrato: door heel snel tussen twee noten af te wisselen, bijvoorbeeld door de harmonica horizontaal te ‘beven’
    – wahwah: door een hand rond de harmonica in waaiervorm te houden, en weg te halen.

    Hoi Karl, deze termen kruisen idd vaak fout over en de verschillen worden heel vaak verward. Hartelijk bedankt voor je verduidelijking op alle 3 termen! 🙂

    In de mondharmonica wereld worden deze begrippen heel vaak door elkaar gehaald. In essentie is het zo dat een tremolo een volumeverschil is, dus afwisselend in een bepaald zacht en harder spelen. Vibrato is een gecontroleerde “bending” ( naar beneden halen) van een noot , zoals een bijv. een zanger dat doet en dit vervolgens in een ritmisch patroon uitvoeren.
    Wahwah is de klank beinvloeden met de manier waarop je de handen om de mondharmonica vormt en dit van vrijwel gesloten snel naar open en weer terug brengt.
    Ditzelfde effect kun je ook met je mondholte bewerkstelligen… :-))
    Er zijn talloze varianten op tremolo en vibrato en helaas is er (te)veel verwarring bij veel spelers.
    Ben Bouman

    Heel goede punten Ben, bedankt voor je bijdrage en uitleg! 🙂

Geef een reactie

ADVERTENTIE